"Zabłąkania" Hjalmar Söderberg

Ta niewielka książka długo ukrywała się na półce, zapomniałam niemal o jej istnieniu i dopiero niedawno odkryłam ją wśród dużo bardziej opasłych tomiszczy i przeznaczyłam na letnią lekturę. Stosikowe losowanie przyspieszyło moment jej przeczytania - i dobrze!

Lektura Zabłąkań zajęła mi jednak więcej czasu niż przypuszczałam. Nie potrafiłam się przekonać do głównego bohatera, który wręcz mnie irytował. Jednak wspaniały język autora, rewelacyjnie przełożony przez Pawła Pollaka, nie pozwolił mi odłożyć książki. A potem... a potem historia Tomasa Webera mnie zaciekawiła.

Söderberg umieścił akcję swojej pierwszej powieści w Sztokholmie z końca dziwiętnastego wieku. Główny bohater - Tomas Weber - właśnie zdał egazmin na medycynę i osiadł na laurach. Marnotrawi dzień za dniem, wydając pieniądze, spotykając znajomych, szwendając się po kawiarniach i resturacjach. Tomasa fascynują dwie kobiety - wychowana w podobnych warunkach Märta oraz pochodząca z biednej rodziny, sprzedająca rękawiczki Ellen. Podczas gdy znajomość z Märtą wymaga czasu i starań, Tomas zatapia się w romansie z uległą mu Ellen. Gdy jednak pierwsza wybranka go pokochuje, Tomas zapomina o oddanej mu kochance. Takie życie wymaga dobrej bazy finansowej, której jednak studentowi zaczyna brakować. Oszczędzanie i praca są mu tak obce, że wplątuje się w długi....

Fabuła wydaje się nie być skomplikowana, autor wprowadza jednak do niej całą gamę postaci. Każdą z nich bliżej opisuje podczas jednego z przyjęć - ich chrakterystyka oraz powiązania tworzą wyśmienity obraz ówczesnej,dobrze sytuowanej klasy mieszczańskiej. Początkowo nużące opisy istotne są dla zrozumienia związków łączących wszystkie osoby.

Prawdziwym bohaterem powieści jest jednak przede wszystkim Sztokholm. Söderberg opisuje szczegółowo ulice, parki, morze i szkiery oraz ich przemiany podczas wszystkich czterech pór roku. Owe opisy w połączeniu z nastrojami Tomasa tworzą jedyną w swoim rodzaju atmosferę. Wydaje się, że dzieło Söderberga to gotowy scenariusz nastrojowego filmu. Dzięki niezwykle plastycznym opisom powstają obrazy, ujęcia chwil, które wydają się wycofywać właściwą akcję na drugi plan.

Szczególnie tutaj świetnie widać zalety tłumaczenia Pollaka - zachwycił mnie doborem słownictwa.

Opowieść Söderberga nieco przypominała mi książke Szerba Podróżny i światło księżyca - zarówno główny bohater jak i nastrój obu powieści wydał mi się być w jakiś sposób podobny.

Moja ocena: 4/6

Hjalmar Söderberg, Zabłąkania, tł. Paweł Pollak, 156 str., Wydawnictwo Kojro 2010.