"Deutschland misshandelt seine Kinder" Michael Tsokos, Saskia Guddat

O Michaealu Tsokosie i jego książkach pisałam na blogu już dwa razy: tu i tu. Tydzień temu ukazała się jego kolejna książka - zgoła inna. Autor odchodzi w niej od formuły, którą wykorzystał  w poprzednich dwóch publikacjach, by wraz z koleżanką po fachu - Saskią Guddat - skoncentrować się na zupełnie innym temacie, także ściśle powiązanym z jego pracą. 

Tytuł ksi ążki można przetłumaczyć jako Niemcy znęcają się nad swoimi dziećmi. I o tym właśnie jest ta książka. O tym, że każdego tygodnia prawie siedemdziesiąt dzieci jest maltretowanych do tego stopnia, że lądują w szpitalu, i że w każdym tygodniu troje dzieci umiera na skutek znęcania się nad nimi. I wreszcie o tym, że to tylko oficjalne dane, a setki takich przypadków nigdy nie zostają ujawnione lub po prostu są zatuszowane. I wreszcie o tym, że katami tych dzieci są prawie zawsze rodzice lub ich partnerzy. To wszystko dzieje się na naszych oczach, przyjmowane jest w milczeniu, pomijane przez pediatrów, urzędy ds młodzieży i sądy. 

Tsokos i Guddat atakują chory system, który dopuszcza do takiego skandalu. Robią to bezlitośnie, punkt po punkcie wskazują na niedociągnięcia i luki. To właśnie medycy sądowi mają największą świadomość skali maltretowania dzieci, przed ich oczami nic się nie ukryje, nie dadzą się nabrać na przypadkowe upadki, bijatyki między dziećmi i nieszczęśliwe zdarzenia. 

Niestety bardzo często ich ekspertyzy trafiają na zamknięte uszy. Dlaczego tak się dzieje?

Pracownicy urzędów ds dzieci i młodzieży, którzy regularnie odwiedzają problematyczne rodziny z wielu przyczyn nie zauważają oznak znęcania się. Zapowiedziane wizyty pozwalają rodzicom na przygotowanie mieszkania i dzieci, nić porozumienia z petentami i poczucie sukcesu, gdy rodzina pozornie czyni postępy, zamykają oczy pracowników, a brak doświadczenia u młodych entuzjastów i rutyna starych wyjadaczy powodują, że kolejna wizyta zostaje odfajkowana. 

Dzieci niechętnie odbierane są rodzicom, panuje przekonanie, że należy walczyć o uzdrowienie rodziny, niestety zawsze dzieje się to kosztem dzieci. Zdaniem autorów osoby regularnie maltretujące dzieci, cierpią na zaburzenia psychiczne, najczęściej w dzieciństwie same były ofiarami katów i nawet regularne wizyty przepracowanych pracowników socjalnych ich nie zmienią. Pozorne uzdrawianie rodziców odbywa się zawsze kosztem dzieci.

Większość pediatrów nie ma doświadczenia na polu medycyny sądowej, zbyt często wierzą w nieszczęśliwe wypadki czy wręcz śmierć łóżeczkową, co więcej nie przyjmują, że rodzic może maltretować dziecko w tak wyrafinowane sposoby. 

Podobne reakacje zdarzają się wśród sędziów i ławników, którzy zwiedzeni skromnym i porządnym (!) wyglądem rodzica nie dają wiary ekspertyzie specjalistów. 

Co więcej rodzice nie przyznają się do winy, nie obciążają się nawzajem i sąd wprawdzie stwierdza, że znęcanie się na dzieckiem miało miejsce ale nie jest w stanie nikogo skazać według zasady in dubio pro reo, tak że rodzice wychodzą z sali sądowej z dzieckiem na rękach, a w domu kontynuują swój styl wychowania. 

W Niemczech nie ma obowiązku przeprowadzanie sekcji zwłok dzieci, które zmarły z przyczyn niewyjaśnionych, co powoduje, że przyczyny wielu zgonów pozostają niewyjaśnione, a rodzice swobodnie katują rodzeństwo.

Autorzy ilustrują tę sytuację rozlicznymi przykładami ze swojej praktyki zawodowej - wiele z nich jest tak niewyobrażalnych, że na pewno nie jest to książka dla osób o słabych nerwach. 

Co jednak najważniejsze, Tsokos i Guddat, formułują konkretne postulaty, analizują sposoby zmian systemu ochrony dzieci, proponując najbardziej efektywne rozwiązania. 

Mam głęboką nadzieję, że ta książka wywoła w Niemczech szeroką dyskusję i poprawi sytuację dzieci, które miały nieszczęście urodzić się w rodzinie, gdzie znęcanie się nad nimi jest na porządku dziennym.

Niestety nie mam pojęcia jak sytuacja takich dzieci wygląda w Polsce, ale obawiam się, że nie jest lepsza, zwłaszcza, że odnoszę wrażenie, że właśnie w Polsce jest dużo większe społeczne przyzwolenie na przysłowiowego klapsa. Podejrzewam także, że niemieckie urzędy dysponują dużo wyższymi kwotami (które niestety są źle rozdysponowane, co także wypunktowali autorzy) niż ich polskie odpowiedniki. Świeżo w pamięci mam debatę na temat (nie) bicia dzieci - temat, który wręcz dzielił społeczeństwo. Dla mnie sprawa była tak oczywista, że ze zdumieniem czytałam o osobach, krytykujących wprowadzenie tego prawa. Obawiam się, że tak rodzą się kandydaci, którzy przymykają oczy na krzywdę dziecka.

Poproszę was wraz z autorami, nie ignorujcie płaczu i krzyku dziecka, pomagajcie tym, którzy są najbardziej bezbronni.

Michael Tsokos, Saskia Guddat oraz Andreas Gößling, Deutschland misshandelt seine Kinder, 254 str., Droemer 2014.