Pisarz w średnim wieku, któremu rozpada się dotychczasowe życie, nie będzie miał weny i spokoju do pisania. Jego ostatnią powieścią ma być więc wywiad, wszak pytań od czytelników zebrało się dziesiątki. Pisarz decyduje więc, że wreszcie na nie odpowie, jak najbardziej szczerze. I mimo że formalnie książka ma postać wywiadu, to wcale nim nie jest. Pytania są, ale odpowiedzi wykraczają daleko poza tradycyjne ramy rozmowy. Są krótkie i kilkuzdaniowe, ale są też takie, która zajmują wiele stron. Są jednoznaczne, ale i takie, w których trudno doszukać się konkretnego odniesienia do danego pytania. Jedno jest pewne, wszystkie pytania są przyczynkiem do snucia opowieści. Główny bohater opowiada więc o swoim życiu - o rozpadającym się małżeństwie, o utraconej relacji z najstarszą córką, o lęku przed stratą dwojga młodszych dzieci, o umierającym na raka przyjacielu. Opowiada też o swoim życiu jako pisarz - o podróżach, odczytach, spotkaniach, rozmowach, reakcjach, wyjazdach. Sięga do dalekiej przeszłości, wspominając wyprawę z kumplami do Ameryki Południowej. Te wszystkie fakty i wspomnienia przeplatają się ze sobą, wcale nie chronologicznie, dając obraz człowieka będącego świadomym upływu czasu i nieuchronności straty.
Mimo że narrator zapowiada szczerość i prawdę, to czytelniczka czy czytelnik wcale nie mogą być pewni, czy tak faktycznie jest. Pisarz chętnie zwodzi, koloryzuje, podważa własne słowa. Ta pisarska maniera zaważy także na jego relacjach. Żona, która zawsze chciała wyjść za pisarza, po czasie wcale z tego faktu nie jest zadowolona, a córka, która odnalazła samą siebie w powieściach ojca, wręcz się na niego obraża. Nevo w wielu miejscach porusza problem granicy między prawdą a fałszem czy wpływem biografii pisarza na treść jego powieści.
Tworzenie tej powieści, wywiadu jest rodzajem autoterapii. Narrator, odpowiadając, szuka odpowiedzi na problemy własnego życia, próbuje dotrzeć do ich sedna, ale w rzeczywistości nie jest w stanie zdobyć się na działanie. Przyjmuje więc pozycję obserwatora tego, co się w jego życiu dzieje i co jego rodzina czy przyjaciele z danym faktem zrobią. Ta stagnacja jest wyrazem jego próby pogodzenia się z nieuchronnym, z tym, że wszyscy odchodzą - dzieci, żona i przyjaciel.
Ostatni wywiad jest powieścią bardzo mocno osadzoną w Izraelu, treść naszpikowana jest odwołaniami do kultury czy polityki tego kraju, a tłumaczka pomaga czytelniczkom i czytelnikom w nawigowaniu w tym mało nam znanym świecie, umieszczając przydatne przypisy.
Zamysł autora i konstrukcja tej powieści bardzo mi się podobały - odebrałam je jako w pewien sposób nowatorskie, świetnie dobrane do narracji o życiu pisarza. Podobało mi się to, że autor czasem mnie zwodził na manowce, że nigdy nie wiedziałam, czego oczekiwać po kolejnej odpowiedzi. Ciekawa proza, po którą warto sięgnąć.
Moja ocena: 5/6
Eshkol Nevo, Ostatni wywiad, tł. Anna Halbersztat, 432 str., Wydawnictwo Pauza 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz