"Wszystko mam bardziej. Życie w spektrum autyzmu" Jacek Hołub

Hołub po raz kolejny bierze na tapet osoby w pewien sposób wykluczone. Wszystko mam bardziej poświęcił tym, które są w spektrum autyzmu. I ponownie zasadza swój reportaż na rozmowach, pozostając empatycznym, wyrozumiałym słuchaczem. Oddając głos tym osobom, najlepiej przedstawia, czym jest życie w spektrum. I że każda osoba ma inaczej. Mimo sporej liczby cech wspólnych, każda z postaci jest bardzo różna i ma swój zestaw objawów, które jej najbardziej przeszkadzają lub utrudniają życie w świecie osób neurotypowych.

Hołub rozpoczyna jednak od wyjaśnienia pojęcia spektrum autyzmu, zespołu Aspergera oraz całej związanej z tym nomenklatury. I już na tym etapie przekonał mnie swoją empatią, dbałością o odczucia osób ze spektrum, a także o to, by mówić o nich tak, jak sobie tego życzą. Następnie poznajemy szereg ludzi w spektrum albo tych, którzy się nimi zajmują czy są rodzicami. Większość z rozmówczyń i rozmówców Hołuba to osoby potocznie nazywane wysokofunkcjonującymi (tego określenia już się nie używa), bo właściwie tylko one są w stanie odpisać, w jaki sposób odczuwają swoją inność czy trudności. To często osoby, zwłaszcza kobiety, zdiagnozowane w wieku dorosłym, które nauczyły się maskować swoje niedostosowanie, a ich historie są smutne, pełne cierpienia i niezrozumienia. Jest też ojciec, który założył ośrodek dzienny dla dorosłych w spektrum, którzy mogą tam spędzić wartościowo czas, bez przymuszania do terapii i prób nauczenia czegoś wbrew ich samym. Jest matka wyczerpana zajmowaniem się synem i w tej opowieści najbardziej widać całkowite zaniedbanie takich osób przez państwo. 

Hołuba można by czytać i czytać, aż chciałoby się, by przytoczył tych historii więcej, bo mógłby zahaczyć o rodziców dzieci, z którymi nie ma kontaktu, o to, jak wygląda takie życie na prowincji, gdzie nie ma ośrodków i żadnej pomocy. Myślę jednak, że głównym celem tego reportażu było pokazanie, jak odczuwają świat osoby w spektrum, co ich boli, drażni, przeszkadza. Dzięki tej książce udało mi się wejść w buty tych ludzi, faktycznie zrozumieć, co jest problemem, jak doświadczają stworzone przez neurotypowych otoczenie. Polecam!

Moja ocena: 5/6

Jacek Hołub, Wszystko mam bardziej. Życie w spektrum autyzmu, 248 str., Wydawnictwo Czarne 2024.