"Hanulka Jozy" Kvéta Legátová

Akcja powieści rozpoczyna się w latach czterdziestych w Protektoracie Moraw i Czech. Główna bohaterka Eliszka, lekarka, nieco niefrasobliwie podchodzi do swojej pracy łączniki w podziemiu i niemal wpada w zasadzkę gestapo. Z dnia na dzień musi porzucić swoje uporządkowane życie - kochanka, przyjaciół, pracę w szpitalu i pacjentów. Z jednym z nich - nieokrzesanym i nieco komicznym chłopem, którym z oddaniem się opiekowała, wyjeżdża do jego rodzinnej wioski Żelary. O tym miejscu położonym gdzieś w górach przy granicy ze Słowacją chodzą dziwne słuchy - Eliszka więc obawia się swojej przyszłości, obawia się Jozy, którego ma niebawem poślubić i obawia się własnych reakcji.

Po przybyciu Joza umieszcza ją w nędznym hoteliku w pobliskiej miejscowości, by przygotować dla nich dom. Eliszka przyjmuje imię Hanna i zamienia się w Hanulkę. Po przeprowadzce i pierwszym szoku - życie na wsi bardzo odbiega od luksusowych warunków w mieście - stopniowo nawiązuje znajomości z dość dziwacznymi mieszkańcami wioski, dostosowuje się do ich rytmu życia oraz zakochuje się w Jozie. Hanulka staje się prawdziwą gospodynią, uczy się opiekować gospodarstwem, gotować, a przede wszystkim nawiązuje przyjaźń z miejscową znachorką. Ich związek opiera się na wzajemności - mądra kobieta rozpoznaje w Hanulce lekarkę, ta zaś uczy się od niej tajników medycyny naturalnej.

Legátová maluje niezwykły obraz zarówno Żelar, jak i mieszkańców wioski, a przede wszystkim przemiany wewnętrznej głównej bohaterki. Surowa, trzeźwa proza trafia prosto w serce. Pozbawione uczuć zdania nabierają niezwykłego ciepła wraz z rozwojem wewnętrznym Eliszki i jej odnajdywaniem się w nowej sytuacji. Niezwykle wzruszające są sceny, w których Joza okazuje żonie swoją miłość, niektóre z nich bardzo utknęły w mojej pamięci. 

Przejmująca, piękna powieść.

Moja ocena: 6/6

Kvéta Legátová, Der Mann aus Żelary, tł. Sophia Marzolff, 156 str., dtv 2005.