"Co ci się przydarzyło? Rozmowy o traumie, odporności psychicznej i zdrowieniu" Bruce D. Perry, Oprah Winfrey

Co ci się przydarzyło to poradnik w formie rozmowy między doktorem Perrym a Oprah Winfrey. Oboje, bazując na swoich doświadczeniach, analizują i eksplorują temat traumy czyli stresu pourazowego. Perry jest znanym psychiatrą, specjalizującym się w badaniach nad traumą dziecięcą, bazując na neurofizjologii. Stworzył on program pracy z dziećmi dotkniętymi traumą, dzięki któremu pomógł setkom pacjentów i pacjentek.

W tej książce w kilku rozdziałach systematycznie przedstawia swój program, najpierw jednak tłumacząc mechanizmy powstawania traumy na podstawie działania mózgu. Czyni to w bardzo przystępny i zrozumiały sposób, opierając się na konkretnych przykładach. Lekarz uświadamia, jak ogromną rolę w rozwoju dziecka odgrywa zachowanie rodziców od pierwszych chwil, ich dostępność, systematyczność i czułość, równocześnie obala popularne mity, według których dziecko nie doświadcza otaczającego go świata jak dorosły i jest odporne na tragiczne wydarzenia. Opisując konkretne przykłady ze swojej praktyki lekarskiej, Perry opisuje, w jaki sposób opracował swoją metodę, jak wykorzystał w niej swoje wykształcenie neurobiologiczne oraz jak przebiegał proces zdrowienia jego pacjentów.

Podstawową bazą działania lekarza jest pytanie: Co ci się przydarzyło zamiast: Dlaczego się tak zachowujesz czy Co jest z tobą nie tak. Czasami to wydarzenie jest wyparte, ukryte, ale zadaniem lekarza jest odkrycie właśnie tego punktu, który spowodował takie, a nie inne zachowanie. Warto wiedzieć, że podczas lektury czytelniczka czy czytelnik zostanie skonfrontowany z opisami trudnych sytuacji, jakie przydarzyły się dzieciom, a właściwie jakie tym dzieciom zostały zgotowane. 

Jak napisałam, książka oparta jest na dialogu lekarza i Oprah, która opowiada o swoich problemach z dzieciństwach i ich skutkach, z którymi borykała się w życiu dorosłym. Mnie ta forma wybitnie nie leżała, bo skupia się bardzo na rozmówcach, szczególnie na Oprah i zarazem ma celebrycki posmak. Rozumiem, że historia Oprah służyła jako jeden z klinicznych przypadków, który ma unaocznić powstawanie i skutki traumy, ale opowiadany przez nią samą traciła ten wydźwięk, a stawała się opowieścią jak z Pudelka. 

Spodziewałam się po tej książce omówienia zagadnienia stresu pourazowego, ale okazało się, że ogranicza się ona tylko do traumy dziecięcej, co nie było dla mnie oczywiste po samym tytule. Ten zakres traumy interesuje mnie mniej, a sama lektura mnie w pewien sposób stresowała, bo oczywiście gorączkowo się zastanawiałam, jakich traum przysporzyłam moim dzieciom. 

Wreszcie to nie jest naukowa pozycja, to książka bardzo popularnonaukowa, lekki poradnik (choć temat oczywiście ciężki), skrojony na potrzeby osób zupełnie nieobeznanych z działaniem mózgu i tematem traumy. Ja nie dowiedziałam się z niego niczego nowego.

Moja ocena: 3/6

Bruce D. Perry, Oprah Winfrey, Co ci się przydarzyło? Rozmowy o traumie, odporności psychicznej i zdrowieniu, tł. Katarzyna Mojkowska, 344 str., Wydawnictwo Agora 2022.