"Żeby umarło przede mną" Jacek Hołub

 

Moja kolejna książka Hołuba jest jego pierwszą, ale to nie ma znaczenia. Jest ona niemniej poruszająca jak Niegrzeczne, utrzymana w takim samym stylu i konwencji. Autor wysłuchał opowieści pięciu matek dzieci niepełnosprawnych czy nieuleczalnie chorych, ukazując w pełni ich gehennę i ciężki los. To nie jest tak, że te matki nie kochają swoich dzieci - każda z nich kocha je ponad życie, a gdy jedno z nich walczyło o życie na intensywnej terapii, jego matka szalała z rozpaczy, ale warunki wychowywania takich dzieci w Polsce urągają jakimkolwiek standardom. Nie trzeba powtarzać frazesów, że opieka nad dziećmi chorymi jest bardzo trudna psychicznie i fizycznie, ale jakby tego nie było dość, rodzice muszą walczyć każdego dnia z przeciwnościami losu. Szarpać o każde badanie, zajęcia, terapię, złotówkę. 

Hołub dopuszcza do głosu matki, sam jest tu przeźroczysty, składa tylko w rozdziały wynik wielodniowych rozmów z pięcioma kobietami. To gorzka opowieść o tym, że ojciec się angażuje albo nie, że ojciec może, ale nie musi, a matka jest na zawsze. Porzuca siebie, swoje pragnienia, marzenia, jest. Już nie może sama wyjechać, nie może wyjść wieczorem, nie ma czasu na żadne zajęcie w samotności, nie istnieje, jest tylko i wyłącznie matką. I te matki to robią, walczą, kochają, nie ustępują, nie rezygnują, są. Na dobre i złe. Ich największym zmartwieniem jest los dziecka, gdy ich zabraknie lub gdy utracą siły, by podołać opiece. Stąd ten tytuł - bardzo dobitny i bardzo dla mnie zrozumiały. W żadnym wypadku obrazoburczy. To jest taki rodzaj rozważań, takie życie i los, do których nigdy w życiu bym nikogo nie zmusiła, nigdy. To jest wybór, indywidualny wybór każdej z tych osób. Nie nam oceniać, zmuszać, decydować. Jedyną naszą rolą jest pomagać, wspierać, odciążać. W opowieściach matek znajdą się jednak gorzkie słowa o zawiści!, tak o zawiści, ocenianiu, wyszydzaniu, zazdrości. Te zachowania są tak absurdalne, że trudno sobie wyobrazić, że istnieją, ale tak, oczywiście, że są. I one niewiele się różnią od bezduszności personelu medycznego - coś, o czym już prawie zapomniałam, a czego też sama w Polsce doświadczyłam. Tu, gdzie mieszkam, sprawa absolutnie niespotykana. 

Książka szczupła objętościowa, ale pełna emocji, ważna, trudna.

Moja ocena: 5/6

Jacek Hołub, Żeby umarło przede mną. Opowieści matek niepełnosprawnych dzieci, 160 str., Wydawnictwo Czarne 2018.