"Og hun takkede guderne" Jussi Adler-Olsen

Jussi Adler-Olsen pozostanie dla mnie przede wszystkim autorem cyklu o departamencie Q, jego pozostałe (wcześniejsze) książki są znacznie słabsze. 

Akcja tego kryminału rozgrywa się w latach 90-tych w Niderlandach, sporą rolę odgrywa tu także Indonezja oraz ówczesne wydarzenia w Iraku. Nicky - młoda absolwentka dobrego kierunku, wywodząca się z jednej z najpodlejszych dzielnic Amsterdamu stara się o prestiżowy staż w firmie Christie NV prowadzonej przez Petera de Boera. Christie NV specjalizuje się w rozbijaniu wielkich koncernów i przygotowaniu przejęcia ich przez jej zleceniodawców. 

Rodzina Nicky nie interesuje się jej planami, list z potwierdzeniem przyjęcia na staż ginie, ponieważ ojciec interesuje się tylko alkoholem i biciem matki, jedna z sióstr się prostytuuje, a druga jest uzależniona od narkotyków. Pochodząca z jednego ze starych indonezyjskich rodów matka przekazuje tuż przed śmiercią najstarszej córce wielką tajemnicę. 

Peter także związany jest z Indonezją - spędził tam pierwsze lata swojego życia. Teraz uwikłany w skomplikowaną historię rodzinną, poddany zostaje szantażowi i zmuszony do wymuszenia upadku wielkiego koncernu naftowego. Stoją za tym kurdyjskie i irackie zawirowania polityczne, których marionetkami w Holandii są walczący o uwolnienie brata z irackiej niewoli Marc de Vires oraz jego arabscy pomocnicy. Peter znajduje się w potrzasku, groźba ujawnienia tragedii rodzinnej zmusza go do współpracy z szantażystami. Do pomocy wybiera obiecującą i wyjątkowo ładną Nicky. Dziewczyna zrobi wszystko, by wyrwać się z domowego piekła i zdobyć dobrze płatną pracą, równocześnie zauroczył ją Peter, więc godzi się na współpracę, nie domyślając się nawet jakie niebezpieczeństwa na nią czekają. 

Adler-Olsen szkicuje szerokie tło polityczne - powiązania Husseina z politykami europejskimi, tajemniczą katastrofę samolotową, która została umiejętnie zatuszowana czy działalność CIA. Ten aspekt książki stoi w cieniu historii miłosnej, tak jakby autor nie mógł się zdecydować, czy pisze thriller polityczny czy powieść obyczajową. Nie przekonało mnie także prowadzenie akcji - wiele tu dłużyzn, nadmiar szczegółów niepotrzebnie gmatwa akcję, a rozwiązanie wątków mnie nie przekonało.

Moja ocena: 3/6

Jussi Adler-Olsen, Take over, tł. Hannes Thiess i Marieke Heimburger, 608 str., czyt. Wolfram Koch, Der Audio Verlag 2015.

Stosikowe losowanie 7/16

Zapraszam do zgłaszania się do rundy czerwcowej! Pary lipcowe rozlosuję tradycyjnie 1 lipca, czas na przeczytanie książek mamy każdorazowo do końca miesiąca.

Dla przypomnienia zasady:

1. Celem zabawy jest zmniejszenie liczby książek w stosie.

2. Uczestnicy dobierani są losowo w pary i wybierają numer książki dla partnera.

3. Wylosowaną książkę należy przeczytać do końca miesiąca.

4. Mile widziana jest recenzja, do której link należy zamieścić na moim blogu.

5. Podsumowanie losowania wraz z linkami znajduje się w zakładkach z boku strony.

6. Jeśli wylosowana książka jest kolejną z cyklu, można przeczytać pierwszy tom.

Serdecznie zapraszam do zabawy i czekam na zgłoszenia wraz z podaniem liczby książek w stosie.

"Klasa pani Czajki" Małgorzata Karolina Piekarska

Dawno nie czytałam stricte młodzieżowej książki (no może poza Jeżycjadą) i muszę przyznać, że była to bardzo przyjemna i relaksująca lektura. 

Pani Czajka to nauczycielka języka polskiego w gimnazjum. W nowym roku szkolnym pani Czajka zostaje wychowawczynią klasy Ia - jak się okazuje ciekawej grupy nastolatków. Główna bohaterka Małgosia to okularnica uwielbiająca książki, jej przyjaciółka Kamila to rozpieszczona i niezdecydowana dziewczyna, Kaśka natomiast interesuje się tylko chłopakami i traktuje wszystkich z góry, Kinga to typowa kujonka, Maciek jest klasowym dowcipnisiem, który uwielbia gry planszowe, Michał ciągle czyta komiksy, a mama Staśka jest dziwna. To bardzo zróżnicowana klasa, a autorka zadbała o ukazanie rozmaitych charakterów i problemów uczniów. Na początku nie jest łatwo okiełznać taką klasę, ale sposób nauczania i wychowania pani Czajki zdaje egzamin i klasa stopniowo zamienia się w całkiem zgraną grupę.

Piekarska prowadzi czytelnika przez cały okres gimnazjum. Towarzyszymy uczniom podczas ważnych wydarzeń w roku szkolnym, takich jak wycieczki, klasowe imprezy, egzaminy. Ważniejszy jest jednak rozwój nastolatków. Ich czas pozaszkolny to pierwsze miłości, spotkania, nieporozumienia, konflikty, problemy w domu, a także rozważania dotyczące przyszłości. Małgosia zakochuje się w Maćku, Kamila natomiast nie potrafi dojść do ładu z własnymi uczuciami. Piekarska wnikliwie opisuje rozterki dziewczyn i chłopców, ich odmienne spojrzenie na tę samą sprawę, wątpliwości i zmartwienia. 

Książka powstawała w latach 2000-2004 więc technologicznie odstaje od rzeczywistości, ale problemy bohaterów na pewno się nie zmieniły aczkolwiek wydaje mi się, że książkowi nastolatkowie są dość grzeczni i ułożeni. 

Piekarska starała się stworzyć książkę łatwą w odbiorze - rozdziały są krótkie i napisane wartkim językiem. Autorka bardzo często zmienia perspektywę i dopuszcza do głosu innych bohaterów. Małgosia pozostaje główną bohaterką, ale każdy z jej przyjaciół ma szansę opowiedzieć czytelnikowi o swoich rozterkach i ukazać swój punkt widzenia.

Moja córka utknęła jednak na tej książce - myślę, że przyczyną jest wiek. Ma 10,5 roku, a bohaterowie książki na początku już po 14 lat. Podejrzewam, że za jakiś czas przypadnie jej bardziej do gustu. 

Małgorzata Karolina Piekarska, Klasa pani Czajki, 351 str., Nasza Księgarnia 2016.

"Dziewczynko, roznieć ogieniek" Martin Šmaus

Po przeczytaniu Papuszy, planowałam jak najprędzej poznać tę książkę. Jestem z siebie dumna, że nie poprzestałam na planach, bo warto było sięgnąć po powieść Czecha.

Šmaus opisuje dzieje cygańskiego rodu Dunków, który od zawsze zamieszkiwał lasy nieopodal wioski Poljana we wschodniej Słowacji. Tam rodzi się mały Andrejko, który jako trzylatek tak zachwyca swoją zręcznością wujka Fero, że ten postanawia zabrać chłopca do rodziny w Pradze. Na nic protesty zakochanej w synku matki, na nic płacz malucha, Andrejko wyrusza w podróż i ostatni raz widzi mamę. Wraz z opuszczeniem Poljany kończy się beztroskie życie chłopca. Cyganie mieszkający w Pradze zasiedlają rozwalającą się kamienicę, którą sami systematycznie dewastują, żyją z żebrania, oszustw i wyłudzania kolejnych zapomóg, a dla dzieci nikt nie ma czasu, ani dobrego słowa. Andrejko musi sobie radzić sam, wśród niechętnych mu starszych kuzynów, brudu, głodu, chaosu i hałasu. To jednak dopiero początek długiej drogi chłopca, który całe życie stoi między Cyganami, a gadziami. 

Pierwsza część książki to nie tylko opowieść o losach Andreja ale przede wszystkim obraz mentalności Romów. Autor opisuje ją nie wartościując ani nie oceniając. To przede wszystkim próba wiernego przekazu sposobu pojmowania świata przez Cyganów. Tutaj to oni dziwią się gadziom, którzy co rano wstają i pędzą do pracy, ich wymuskanym dzieciom, które chodzą do szkoły. Cygan rodzi się każdego ranka na nowo, a każdego wieczoru umiera. Nie planuje, nie myśli o konsekwencjach, po prostu cieszy się życiem. Gdy jest jedzenie, gdy są pieniądze świętuje, gdy ich nie ma bieduje, albo idzie do urzędu po kolejną zapomogę. Gdy brakuje drewna na opał, niszczy balustradę schodów albo wyjmuje belki z dachu, nie myśląc o tym, że niszczy swój dom. To jednak przede wszystkim społeczność wydarta z jej naturalnego środowiska, gdzie jej zasady i sposób życia dobrze funkcjonowały i współgrały z naturą. 

Andrejko obserwuje i początkowo dopasowuje się do rodziny i życzeń wujostwa - sprytnie kradnie i oszukuje. To pozbawione miłości i czułości dziecko stale tęskni za dotykiem matki, szuka ciepłych uczuć wśród kuzynostwa, które jest mu bliskie jak rodzeństwo. Pewnego dnia jednak nie sposób dalej unikać szkoły i cygańskie dzieci rozpoczynają naukę i po raz pierwszy konfrontowane są z jawną dyskryminacją i nienawiścią. Nauczyciele pełni są uprzedzeń, mówiące po romsku dzieci mają problemy z czeszczyzną, co szybko prowadzi do zniechęcenia do nauki, porażki i przesunięcia do szkoły specjalnej. Andrejko jest jednak sprytny, ale tak, jak inni uzależniony od dobrej woli nauczycieli. Życie chłopaka to sinusoida - od sukcesu, po porażkę, od światełka w tunelu, po poprawczak. Niezależnie, gdzie ląduje Andrejko - czy jest to poprawczak, więzienie czy szpital - instynktownie szuka akceptacji i uznania wśród gadziów. 

Šmaus nie polaryzuje, nie kontrastuje złych Cyganów i dobrych gadziów, raczej stara się naszkicować całą gamę uczuć i lęków po obu stronach. Wśród gadziów są osoby, które zdobywają się na zaufanie i wyciągnięcie ręki, tak jak ci, którzy nigdy nie polubią Cygana. Akcja powieści rozgrywa się na tle przemian w Czechach i Słowacji - poczynając od drugiej wojny światowej, poprzez okres komunizmu, aż po rozpad Chechosłowacji, zmienia się nastawienie państwa do asymiliacji społeczności romskiej. 

To bardzo szeroko zakrojona, ważna powieść, w której nie udało się autorowi uniknąć lekko pedagogiczno-moralizatorskiego tonu. Muszę dodać, że nie jest to natrętne, a ja jestem szczególnie na to wyczulona, więc być może dla innych czytelników nie będzie on wcale widoczny. Zaskoczyły mnie za to opisy natury, ale także uczuć, przemyśleń - spisane z rozmachem i niezwykle poetycko. 

Martin Šmaus został za tę książkę dwukrotnie nagrodzony i słusznie, to ważna powieść, szczególnie dla Czechów i Słowaków, gdzie problem współżycia z Romami wydaje się być wciąż aktualny.

Moja ocena: 5/6

Martin Šmaus, Mach mal Feuer, Kleine, tł. Eva Profousová, 359 str., dtv premium 2011.

"Zaczarowana zagroda" Alina i Czesław Centkiewiczowie, Agnieszka Żelewska

Nie miałam pojęcia, że Zaczarowana zagroda jest lekturą, w dzieciństwie na pewno jej nie czytałam. Pamiętam za to z dzieciństwa inne książki Centkiewiczów, na przykład Odarpiego, syna Egigwy czy Człowieka, o którego upomniało się morze i pomyślałam, że moje okołobiegunowo zainteresowane dzieci polubią prozę Centkiewiczów. Poza tym, polskie dziecko musi ją znać i basta!

Bardzo byłam ciekawa jak zilustrowała tę klasyczną przecież już w Polsce opowieść Agnieszka Żelewska. Moje dzieci praktycznie wychowały się na książkach, opracowanych właśnie przez nią i z ciekawością obserwuję jej rozwój zawodowy.

Ilustracje zaiste są wspaniałe - bardzo przemawiają do nas przypominające kolaże strony. Żelewska  nienachalnie towarzyszy opowieści Centkiewczów, ułatwiając percepcję tekstu, równocześnie nie spychając go na drugi plan. Potrafię sobie wyobrazić, że takie ilustracje ułatwią odbiór książki drugoklasiście, który czyta ją sam. Do samodzielnej lektury zachęca też duża czcionka i rozsądny podział tekstu na strony. Dziecko, które zaczyna czytać dłuższe książki, nie zniechęci się nawałem tekstu. Dla nas jest ona idealna w ćwiczeniu szybszego czytania po polsku.

Naukowcy, mieszkający w bazie na Antarktydzie, zajmują się badaniem zwyczajów pingwinów. By móc śledzić ich los oraz wędrówki, postanawiają zaobrączkować ptaki. Muszą się jednak spieszyć, na ten pomysł wpadli tuż przed odpłynięciem pingwinów. Okazuje się, że wcale nie tak łatwo złapać te na pozór spokojne ptaki, najlepszym sposobem na zapanowanie nad stadem wydaje się być budowa zagrody z bloków lodu. Naukowcy nie doceniają jednak sprytu pingwinów, które z zagrody uciekają! A mo że to zagroda jest zaczarowna? Coś się tu nie zgadza, a co przeczytajcie sami!

Ta dość prosta historia uczy pokory wobec natury i respektu przed światem zwierząt. Centkiewiczowie pragną przekazać dzieciom jak inteligentne, nieprzewidywalne i sprytne s ą pingwiny oraz że zwierzęta kochają wolność.

Uwielbiam stare historie i cieszę się, że dzięki nowemu wydaniu mogłam przybliżyć moim dzieciom jedną z nich.

Alina i Czesław Centkiewiczowie, Agnieszka Żelewska, Zaczarowna zagroda, 32 str., Nasza Księgarnia 2016.

"Ostatnia arystokratka" Evžen Boček

Bardzo sceptycznie podchodzę do książek, które wszem i wobec polecane są jako wyjątkowo śmieszne i dowcipne. Już kilka razy się nacięłam i okazało się, że książki, które podobają się nawet cenionym przeze mnie blogerom, nie trafiają w mój gust.

Rozpoczęłam lekturę w samolocie relacji Singapur - Manila, nie spodziewając się fajerwerków, nie mówiąc już o wybuchach śmiechu. Przez pierwsze dziesięć - dzwadzieścia stron powtarzałam sobie nawet w duchu, nie kryjąc satysfakcjonującej schadenfreude,  że jak zwykle miałam rację, że to kolejna przereklamowana książka itd. Gdy jednak doszłam do sceny odprawy na lotnisku dostałam takiego ataku śmiechu, że stałam się obiektem podejrzliwych spojrzeń połowy samolotu. Nawet nie chcę sobie wyobrażać, co sobie myśleli o mnie filipińscy pasażerowie, gdy dusiłam w sobie chichot, ocierając łzy i starając się kontrolować podskakujące ramiona. Nie przypominam sobie, kiedy ostatni raz tak się zaśmiewałam, czytając książkę!

Z zasady nie jestem fanką wymyślonych historii, które są całkowicie nieprawdopodobne, a karkołomne zbiegi okoliczności i liczne wydarzenia mają na celu jedynie ubawienie czytelnika. I chyba niesłusznie, bo dobra rozrywka, nie jest zła ;)

Narratorka i główna bohaterka - hrabianka Maria Kostka - jest najmłodsza w arystokratycznym, czeskim rodzie. Szkopuł w tym, że mieszka w Stanach Zjednoczonych, a jej rodzice nie należą do najbogatszych. Czas jednak wrócić do właśnie odzyskanej rodzinnej posiadłości i uratować zamek przed całkowitym upadkiem. Wrócić jednak nie jest łatwo, gdy ma się nie mówiącą po czesku mamę oraz prochy licznych krewnych, których ostatnią wolą było pogrzebanie w ojczystej ziemi. 

Okazuje się, że niełatwe także jest bycie arystokratką, gdy brakuje pieniędzy, a zamkiem rządzi niereformowalny kasztelan Józef wraz z uzależnioną od, skądinąd wyśmienitej, orzechówki własnej produkcji kucharką Cichą i hipochondrycznym ogrodnikiem panem Spockiem. 

Ta wybuchowa mieszanka postaci zapewni wam kilka godzin niepohamowanego śmiechu. 

Nic więcej nie zdradzę, musicie sami się dowiedzieć jak ta kompania próbowała wyciągnąć rodowy zamek z długów.

Moja ocena: 6/6

Evžen Boček, Ostatnia arystokratka, tł. Mirosław Śmigielski, 254 str., Wydawnictwo Stara Szkoła. 

Statystyka maj 2016

Przeczytane książki: 5

Ilość stron: 1799

Książki w ramach wyzwania projekt nobliści: 0

Książki w ramach wyzwania południowoamerykańskiego: 0

Książki w ramach wyzwania Czytamy Zolę: 0

Przeczytane tytuły: 

- "Człowiek nietoperz" Jo Nesbø
- "Regulamin tłoczni win" John Irving

- "Skuggasund" Arnaldur Indriðason

- "Modlitwa o deszcz" Wojciech Jagielski
- "Papusza" Angelika Kuźniak

Najlepsza książka: "Papusza" Angelika Kuźniak

Ilość książek w stosie: 86

"Jabłko" Michel Faber

Po przeczytaniu Szkarłatnego płatka i białego zapragnęłam pozostać dłużej w wykreowanym przez Fabera wiktoriańskim świecie. Jak pewnie u wielu innych czytelników, otwarte zakończenie rozbudziło moją ciekawość. Odkryłam wtedy właśnie ten zbiór opowiadań ale nie wiedzieć czemu, odłożyłam go na półkę i zupełnie o nim zapomniałam. Dopiero 4 lata później stosikowe losowanie przypomniało mi o tej książce, i dobrze! 

We wstępie autor wspomina o setkach listów, jakie otrzymał od czytelników Płatka. Większość z nich błagała go o dopisanie zakończenia. Faber jednak definitywnie odżegnuje się od tego pomysłu. Ten zbiór nie ma pretensji bycia kontynuacją Płatka, to raczej wariacje na jego temat. Każde z siedmiu opowiadań przedstawia znane z powieści postaci w różnych momentach ich życia. Spotykamy więc młodziutką Sugar w Boże Narodzenie, prostytutkę Clarę, Williama u kresu życia, a także Sophie. Mimo że Faber wyraźnie zapowiada, że nie chce ujawnić dalszych losów Sugar, to jednak ten zbiorek, a zwłaszcza ostatnie opowiadanie, sugerują delikatnie, jak jej życie mogło się potoczyć. Dużo więcej natomiast dowiadujemy się o samej Sophie. 

Faber ma tę wyjątkową umiejętność przeniesienia czytelnika w inny świat już po przeczytaniu pierwszego zdania. Mimo, że ta książka ma niespełna dwieście stron, udało mi się powrócić do atmosfery Szkarłatnego płatka. Bardzo podoba mi się dosadny język Fabera - to zapewne moje zamiłowanie do naturalizmu.

Ten powrót do tego autora przypomniał mi, że jeszcze nie kupiłam jego najnowszej książki, obawiam się, że wysuwa się na pierwsze miejsce na liście. 

Moja ocena: 5/6

Michel Faber, Sugars Gabe. Geschichten rund um das karmesinrote Blütenblatt, tł. Eike Schönfeld, 184 str., claassen Verlag 2006.

"Chuć, czyli normalne rozmowy o perwersyjnym seksie" Andrzej Depko, Ewa Wanat

Nigdy w życiu nie wpadłabym na tę książkę, gdyby nie artykuł w Wysokich Obcasach. Wywiad z duetem autorów tak mnie zaciekawił, że w końcu kupiłam tę książkę. 

Wanat i Depko, jak sam tytuł wskazują, omawiają wszelakie perwersje seksualne. Andrzej Depko opiera się podczas tych rozmów na swoim doświadczeniu lekarskim, Ewa Wanat towarzyszy mu dziennikarsko. To bardzo zgrany duet o podobnych poglądach, bardzo tolerancyjnych muszę dodać. Sięgając po tę książkę można by sądzić, że to poradnik czy przewodnik, oczywiście autorzy opowiadają o wielu niespotykanych i rzadkich perwersjach, w moim odczuciu, to jednak bardziej apel o tolerancyjność, akceptację różnorakich upodobań seksualnych. Celem autorów jest przede wszystkim edukacja na tym polu i uświadomienie faktu - jeśli człowiek nie wyrządza sobie i innym krzywdy, a partner zgadza się i akceptuje proponowany rodzaj seksu, to wolna droga!

Autorzy nawiązują do zahamowań i zachowań, bazujących na wychowaniu czy przywiązaniu do tradycji i próbują je przełamać. Najlepszą drogą według nich (z czym się oczywiście zgadzam) jest tłumaczenie i pokazywanie, że nie taki wilk straszny, jak go malują. Bardzo ciekawe są fragmenty, w których Andrzej Depko opowiada o przyczynach i sposobach powstawania perwersji. W ten sposób odczarowuje ten temat taboo. Dużą rolę odgrywają tu na pewno zamieszczone w książce wywiady z osobami, które otwarcie opowiadają o swoich upodobaniach seksualnych oraz sposobie ich zaspakajania. 

Co ważne, ta książka nie żyje sensacją lecz opiera się na rzeczowych argumentach, spokojnej rozmowie i fachowych informacjach. Dodatkowo przytaczane są pytania, które dotarły do autorów podczas prowadzenia audycji radiowej na ten temat. Moim zdaniem nie udało się jednak uniknąć dłużyzn, wiele wiadomości stale się powtarza, co oczywiście ma związek z podobieństwem poruszanych tematów. Na dłuższą metę zaczęło mnie to nużyć. 

Oprócz perwersji, powiedzmy niegroźnych, autorzy wspominają także o upodobaniach bardzo egzotycznych, zahaczających także o kryminalne. Ich celem jest przytoczenie całej palety przeróżnych -filii aż po te, które jednoznacznie można zaliczyć do groźnych zboczeń. Warto mieć świadomość tego, przed sięgnięciem po książkę. Zakładam, że mogą znaleźć się czytelnicy, których takie informacje mogą zniesmaczyć.

Na koniec chciałabym przytoczyć tu fragment książki, który szczególnie zapadł mi w pamięć i skłonił do przemyśleń:

"W Polsce, niestety, ciągle jest problem z innością. Inność wywołuje lęk. Jak zwykle wynika to z ignorancji, z niewiedzy. Ale myślę, że nie tylko z tego, to jest jakiś rodzaj polskiego kompleksu wobec ludzi, którzy mają odwagę być innymi, iść pod prąd, wbrew utartym i bezpiecznym schematom. Kompleks pewnie bierze się z tego, że jeśli ktoś dobrze się czuje, będąc kimś zupełnie innym niż większość i niż ja, to podważa moje poczucie bezpieczeństwa, moją pewność, że moja droga jest jedyną słuszną. W związku z tym nie mogę się na to zgodzić, nie akceptuję tego i nie będę tolerował, bo mi to zaburza samoocenę."

Moja ocena: 4/6

Andrzej Depko, Ewa Wanat, Chuć, czyli normalne rozmowy o perwersyjnym seksie, 464 str., Wydawnictwo Wielka Litera 2012.

"Cuentos violentos" Victor Montoya

Szukając literatury boliwijskiej trafiłam na tę niepozorną książkę. Już sam tytuł napawał mnie przerażeniem ale to, co znalazłam w środku mnie przeraziło. Opowiadania Montoyi są niezwykle krótkie, niektóre zaledwie dwustronicowe ale tak pełne treści, że nie sposób przejść koło nich obojętnie.

Pierwsze opowiadanie nawiązuje do spotkania Indian z konkwistadorami, a szczególnie z Francisco Pizarro. To pierwszy brutalny rys na boliwijskiej ziemi. Niehonorowe potraktowanie Indian, brutalność i wyrachowanie nakreślą dalszą historię tego andyjskiego kraju. Po opowieści Inkaskiego wodza, przeskakujemy wiele lat wprzód. Mały chłopiec rozpoczyna edukację szkolną, która okazuje się być traumatyczna. Surowa, nieempatyczna nauczycielka, która nie stroni od kar cielesnych jest postrachem dziecka. 

Wszystkie kolejne opowiadania dotyczą aresztowań, a właściwie porwań, brutalnego wpychania do więzienia, górników pracujących za głodowe stawki w Andach. Walczący o lepszy byt mężczyźni narażają się rządowi strajkami i pracą w podziemiu. Za to czekają ich brutalne tortury. Nie ma tu sądu, przesłuchań, humanitaryzmu - jest bestialstwo, zezwierzęcenie i nienawiść. Mimo że czytałam wiele książek o ludobójstwach, to ta mnie poraziła. Beznamiętne opisy wyszukanych tortur, katów i ofiar są niezwykle sugestywne. Nie mogę zrozumieć jak człowiek może zamienić się w kata, w imię czego? 

By zrozumieć dogłębnie tę niewielką książkę, warto poznać przynajmniej powierzchownie historię Boliwii. Zacięta walka dyktatury ze stale burzącymi się górnikami, którzy pracowali w nieludzkich warunkach za głodowe stawki są tłem opowiadań Montoyi. Autor urodził się i wychował w jednej z górniczych wiosek. Jako uczestnik ruchów robotniczych zostaje aresztowany i poddany torturom. Dopiero na skutek kampanii Amnesty International zostaje zwolniony z więzienia i emigruje w 1977 roku do Szwecji. 

Moja ocena: 5/6

Victor Montoya, Erzählungen der Grausamkeit, tł. Claudia Wente, Mackinger Verlag 2013.

"Warum hast Du geweint?" Dace Rukšāne

Tę książkę miałam od dawna na oku, szukając literatury łotewskiej trafiłam właśnie na ten tytuł. Zachęciły mnie zarówno recenzje jak i okładka. 

Katrīna mieszka w Rydze, wychowuje się w Związku Radzieckim, gdzie dba się o wszechstronny rozwój młodzieży, na przykład organizując wyjazdu w Kaukaz w celu zdobywania odznak alpinistycznych. W pozostałym czasie Katrīna chodzi do szkoły lub pomaga w kołchozie. W szkole nie jest lubiana, a właściwie należy do osób, z których wyśmiewa się cała klasa. W kołchozie jej praca polega na zatruwaniu wszy, które pokrywają ciała hodowanych tam świń. Jej życie dopełnia niezbyt udane małżeństwo rodziców i ukochana siostra. 

Wyprawa w Kaukaz oznacza więc oderwanie się od codziennej rutyny, określanie się na nowo. Łotewskie dziewczyny cieszą się tam powodzeniem - ze względu na urodę, ale także na bliskie morzu miejsce zamieszkania. Na obóz przyjeżdżają uczestnicy z całego Związku Radzieckiego i już pierwszego dnia nawiązują się pierwsze przyjaźnie, przede wszystkim damsko-męskie. Szesnastoletnia Katrīna zafascynowana jest rosyjskimi przewodnikami, których zadaniem jest przeprowadzenie grupy przez urwiste kaukaskie szczyty. Niebezpieczne pasaże, lodowce, noce w namiotach sprzyjają zacieśnianiu się więzi i rodzeniu się pierwszych miłości. To uczucie naiwne, szczere i głębokie, któremu nie brak erotyzmu. Te sceny są wyjątkowo udane - Rukšāne udało się trafnie, a zarazem delikatnie opisać inicjację erotyczną. 

Autorka opowiada historię górskiego obozu naprzemiennie ze wspomnieniami Katrīny, jak i z wydarzeniami po jej powrocie. Na tym tle ukazuje równocześnie specyfikę życia w Związku Radzieckim - jest katastrofa czarnobylska, są zatrute przemysłem miasta na Syberii, a przede wszystkim wszechobecne napięcie przed rozpadem kraju. 

Cieszę się, że udało mi się wreszcie przeczytać łotewską książkę - przyjaźniłam się bardzo z dwoma świetnymi Łotyszkami i zawsze chciałam poznać bliżej ich kraj.

Moja ocena: 4,5/6

Dace Rukšāne, Warum hast du geweint, tł. Matthias Knoll, 255 str., Ammann Verlag 2007.

Stosikowe losowanie 6/6 - pary

Valancy Stirling wybiera numer książki dla Marianny (w stosie 600 książek) - 437

Marianna wybiera numer książki dla Niekoniecznie Papierowej (w stosie 80 książek) - 19
Niekoniecznie Papierowa wybiera numer książki dla Anny (w stosie 206 książek) - 40

Anna wybiera numer książki dla Gucimal (w stosie 120 książek) - 1
Guciamal wybiera numer książki dla Maniiczytania (w stosie 7 książek) - 6
Maniaczytania wybiera numer książki dla Valancy Stirling (w stosie 26 książek) - 8