piątek, 1 września 2023

"Elmet" Fiona Mozley

 


Gdzieś w północnej Anglii ojciec buduje nielegalny dom dla siebie i dwójki nastoletnich dzieci. Cathy i Daniel nie chodzą do szkoły, spędzają dni na włóczeniu się po lesie, pomaganiu ojcu, paleniu skrętów i piciu cydru. To według ich idylliczne i wolne życie nie może jednak trwać wiecznie, bo cała okolica zależy od lokalnego posiadacza ziemskiego, który daje pracę, domy, ale i wymaga posłuszeństwa i poddaństwa. Ojciec dzieci to potężny człowiek, bokser, który dorabia nielegalnymi walkami, tej siły i krzepy oczywiście potrzebuje pan Price, który jest właścicielem ziemi należącej niegdyś do matki dzieci.

Co się z matką stało, do końca nie wiemy. Wspominana jest zaledwie kilka razy, nie wiemy też, jak dokładnie potoczyły się losy rodziny i dlaczego ojciec wybrał taki styl życia. Po pewnym czasie dzieci zaczynają pobierać lekcje u sąsiadki, która jednak nie jest nauczycielką i zajęcia z nią z pewnością nie są ekwiwalentem szkolnej edukacji. 

Mozley kreuje świat niedopowiedziany, tajemniczy, podszyty lękiem i niepokojem. Jeśli spoglądając na okładkę tej książki, sądziliście, że to pozytywna, ciepła powieść, to muszę was rozczarować. Enigmatyczna historia rodziny pozostawia wiele pola do popisu, ale myśli czytelniczki nie będą biegły w kierunku pozytywnym, a raczej przemocowym, traumatycznym, nawet jeśli autorka nie mówi niczego wprost. Między wierszami można zobaczyć obraz dzieci opuszczonych, zaniedbanych emocjonalnie, zagubionych. Cathy kanalizuje swoje braki przez brutalność, siłę, odrzucanie kobiecości, Daniel wręcz odwrotnie jest delikatny, dziewczęcy. 

Mozley tytułem powieści nawiązuje do średniowiecznego królestwa celtyckiego, które rządziło się swoimi prawami. Wydaje się, że w rodzinie Cathy i Daniela Elmet nadal trwa, a feudalne stosunki i siłowe rozwiązywanie problemów jest na porządku dziennym. To powieść o przemocy i o tym, że nie sposób się z tego zamkniętego kręgu wyrwać, bardzo wyczerpująca emocjonalnie, ale napisana pięknym, czasem wręcz poetyckim językiem.

Moja ocena: 4,5/6

Fiona Mozley, Elmet, tł. Łukasz Witczak, 256 str., Wydawnictwo Pauza 2023.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz