"Jeszcze jeden oddech" Paul Kalinithi

Kolejny amerykański bestseller, który potwierdza moją zasadę - trzymaj się daleko od bestsellerów.  A zwłaszcza amerykańskich. Nawet jeśli trudno jest recenzować ostatnie słowa umierającego człowieka, pokuszę się o krótką notkę. 

Książka składa się z trzech części. Początkowy wstęp Abrahama Verghese jest długi i zawikłany. Twierdzi on, że nie znał autora, po czym wspomina, że spotkał go a potem prowadzili długą korespondencję. Nie mogłam się oprzeć wrażeniu, że ten wstęp powinien być posłowiem. Na pewno nie zachęca do przeczytania książki. Pisząc te słowa jeden dzień po lekturze, nie jestem w stanie przypomnieć sobie żadnej wypowiedzi z tego wstępu.

Druga część napisana przez autora przedstawia nam bliżej jego życie, ze szczególnym naciskiem na filozoficzne rozważania o roli lekarza oraz bliskości życia i śmierci. Kalanithi był człowiekiem wysoce uzdolnionym - ukończył studia z literatury angielskiej, biologii, filozofii, a dopiero potem zdecydował się zostać lekarzem, czyli pójść w ślady rodziców i braci. Ze względu na jego filozoficzne zainteresowania najbliższa była mu neurochirurgia, w której najbardziej dotykał fenomenu działania mózgu i cienkiej linii między godnym życiem a wegetacją czy śmiercią. W tych rozważaniach czasem z trudem wyłuskać informacje o życiu i działaniach autora, ponieważ on zalewa czytelnika cytatami ze swoich lektur. Kalinthi zawsze chciał zostać pisarzem i ta książka jest jego szansą na spełnienie tego marzenia. Pisał ją w ostatnich tygodniach choroby, więc w zasadzie trudno ocenić jego styl, kompozycję wspomnień czy narrację. Na pewno zawarł w niej wiele godnych zapamiętania myśli - o roli chirurga, o wyborze specjalizacji, o balansowaniu na linii lekarz-pacjent. Autor był wybitnym lekarzem, który oprócz swoich niewątpliwie wielkich zdolności chirurgicznych, miał wiele zrozumienia i wspaniałe podejście do pacjentów, szczególnie chorych terminalnie. To niewymowna ironia losu, że właśnie jego, człowieka, który mógł uratować tyle żyć, dotknęła choroba nowotworowa.

Najlepszą częścią książki jest ostatni rozdział, napisany przez żonę, Lucy Kalanithi. Opisuje ona ostatnie dni męża, jego śmierć w otoczeniu bliskich - taką, jakiej wielu z nas nie będzie mogło doświadczyć. Kalanithi miał szczęście być otoczonym najlepszą opieką lekarzy z rodziny i przyjaciół.
Lucy potrafi pisać, wzruszyć, wyrazić w niewielu słowach to, co ważne, aczkolwiek nie udało się jej uniknąć patosu, który zawsze pobrzmiewa w tle, gdy słyszę określenie amerykański bestseller.

To nie jest lekka lektura, skłoni zapewne nawet największego sceptyka do refleksji i przemyśleń. Mimo mojej dość chłodnej opinii, polecę ją.

Moja ocena: 3,5/6

Paul Kalanithi, Bevor ich jetzt gehe, tł. Gaby Wurster, 192 str., Albrecht Knaus Verlag 2016.