"Jego ekscelencja Pan Minister Rougon" Émile Zola

 

Szósty tom cyklu Rougon-Macquart poświęcony jest Eugéne'owi Rougon, najstarszemu synowi Pierre'a, którego już spotkaliśmy w pierwszych dwóch powieściach. Eugéne odniósł sukces, przeprowadził się do Paryża i robi karierę w polityce. Gdy go spotykamy właśnie składa rezygnację ze stanowiska ministra – ku rozpaczy szerokiego grona jego zwolenników. Ten zwalisty, sprytny mężczyzna ma jednak plan i niebawem wróci w łaski cesarza. Same perypetie kariery Rougona są tu jednak tylko przyczynkiem do pokazania życia najwyższej sfery w okresie II Cesarstwa. Zola z ogromnym rozmachem szkicuje polityczną scenę tego okresu, a także życie na cesarskim dworze. Te opisy służą ukazaniu zakłamania, kumoterstwa, kombinacji w tym środowisku. Rougon otoczony jest sporym gronem zwolenników, którzy tak długo przy nim trwają, jak długo załatwia im ich sprawy. Władza ściśle wiąże się z także pożądaniem, zwłaszcza tym cielesnym. Odpowiednia osoba może pomóc wyjść na szczyty lub strącić w niełaskę. 

Nie ma wśród pokazanych polityków chęci zmian, energii, by służyć swojemu krajowi, jest natomiast gnuśność, chęć wzbogacenia się i wygodnictwo. 

Zola w swoim drobiazgowym stylu opisuje debaty parlamentarne, wypowiedzi, kulisy polityczne, zachowania cesarza, nawet chrzest potomka i każdy dar, jakiego dziecko otrzymało. Przyznam, że już wolę opisy kwiatów, na które narzekałam przy poprzednim tomie, bo polityka jest o niebo nudniejsza! Może dla pasjonatek lub znawczyń II Cesarstwa byłaby to satysfakcjonująca lektura, ale ja nie musiałam przeczytać aż tyle, by zrozumieć jej przesłanie. Niemniej to ważny tom, pokazujący inną składową społeczeństwa: bigoterię, wyrachowanie, gnuśność, hipokryzję i pogoń za karierą. Smutne przesłanie, smutna powieść, ale czego się po Zoli spodziewać?

Moja ocena: 4/6

Émile Zola, Seine Exzellenz Eugéne Rougon, tł. Hilda Westphal, Die Gehörgäng 2025.