Ela dorasta na wsi, w wielopokoleniowym domu. Oprócz mamy i taty, mieszkają z nimi dziadkowie ze strony taty. To zamknięta społeczność, w której mówi się dialektem i niechętnie spogląda na obcych, zwłaszcza tych, którzy zostali wysiedleni po wojnie z Polski. Rodzice matki mieszkają w innej miejscowości, oddalonej o niecałą godzinę drogi, to wystarczy jednak, by dystans był ogromny. Problemem jest jednak jeszcze coś – figura mamy. Obojętnie, czy matka jest nieco puszysta, czy otyła, nigdy nie zadowala ojca. A ten ma zawsze coś do powiedzenia na jej temat. Nieustannie krytykuje, szykanuje, rozlicza, zmusza do diet, uzależnia swój sukces od figury żony i robi z tego tematu wątek nadrzędny. Matka może pracować, opiekować dziećmi, chorą matką, gotować, sprzątać, dodatkowo się kształcić – to wszystko nie znaczy nic w obliczu jej tuszy.
"Lügen über meine Mutter" (Kłamstwa o mojej matce) to powieść autobiograficzna napisana z perspektywy dziewczynki – wpierw około dziewięcioletniej, z czasem nieco starszej, która obserwuje dynamikę w rodzinie i z czasem zaczyna ją rozumieć, wokół niej układać swoje zachowanie, lawirować między rodzicami, odczytywać nastroje i łagodzić konflikty. Ta opowieść przeplatana jest krótkimi fragmentami rozmów z matką, w których autorka próbuje zrozumieć mechanizmy jej funkcjonowania, jej decyzje oraz chorobę.
Daniela Dröscher stworzyła niezwykle autentyczną opowieść – udało się jej zrekonstruować dialogi, zachowania, działania rodziców oraz całą dynamikę w domu. Opisywane przez nią czyny ojca są niewiarygodnie denerwujące, cierpienie matki poruszające, a uczucia zagubionego dziecka niezwykle smutne. Równocześnie autorka fantastycznie oddała klimat lat 80. w Niemczech, małomiasteczkowość, dorastanie, zabawy, dziecięce radości i wybryki. Czyta się to fantastycznie, przy całym tym ładunku emocjonalnym. Równocześnie nie ma tu pretensjonalności, sensacji, epatowania cierpieniem, autorce udało się uderzyć w odpowiedni ton, by uniknąć krzykliwości, lecz poruszyć i wzbudzić wiele uczuć: od smutku po gniew.
Mimo że jest to już kolejna powieść o patriarchacie, wykluczeniu, oczekiwaniach społecznych to odebrałam ten głos jako świeży, poruszający inną perspektywę i stawiający w centrum wygląd zewnętrzny. Wspaniała powieść!
Moja ocena: 6/6
Daniela Dröscher, Lügen über meine Mutter, 448 str., Kiepenheuer & Witsch 2022.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz